Acentecilik ve Acentelik Sözleşmesi
Son yüzyılda sanayi ve ekonomi alanında yaşanan hızlı gelişmeler işletme sahiplerinin mal ve hizmetlerinin pazarlanmasında kendilerine yardımcı olacak kişilere ihtiyaç duymalarına neden olmuştur. Bu ihtiyaç sonucu ortaya çıkan acentelik ve acentelik kurumu, günümüz ticaret hayatının vazgeçilmez unsurlarından bir tanesidir.
Çalışmamıza konu olan “Acentelik Sözleşmesi” hukukumuzda kanun ile düzenlenmemiş sözleşme türlerindendir. Hukukumuzda acentelik ilişkisi acentelik sözleşmesinden değil, acenteden yola çıkılarak Türk Ticaret Kanunu’nun 116. Ve 134. madde hükümleri arasında düzenlenmiştir.
Tek satıcı, franchise alan, tellal, komisyoncu, broker ve prodüktör de sürüm arttırma amacına yönelik olarak faaliyet gösteren tacir yardımcılarındandır.
Bunlardan tek satıcının yapımcıyla ve franchise alanın franchise verenle ilişkileri, hak, yükümlülük ve yetkileri kanunla düzenlenmezken, tellal, komisyoncu, broker ve prodüktör kanunla düzenlenen tacir yardımcılarındandır.
Acente gibi tek satıcı, franchise alan, komisyoncu, tellal, broker ve prodüktörün de günümüz ticaret hayatının vazgeçilmez unsurlarından olmaları ve acente ile benzer özellikler göstermeleri, birbirleriyle karıştırılmalarına neden olmaktadır. Bu nedenle tezimizde acentelik sözleşmesinin bu sözleşmeye benzer özelikler gösteren 2 sözleşmelerden ayırt edilmesinde göz önünde bulundurulması gereken konularda araştırma yapmayı uygun bulduk. Tezimiz giriş ve sonuç dışında iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde acente kavramının tanımı; türleri; unsurları; acentenin tacir sıfatı; acentelik hakkındaki hükümlere tabi tutulan bazı hukuki ilişkiler; tarafların acentelik sözleşmesinden doğan borçları, hakları ve yetkileri; acentelik sözleşmesinin sona ermesi ve bunun taraflar için doğuracağı sonuçları, tezimizin yazılması sırasında hazırlanan Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ile karşılaştırmalı olarak inceledik. Ayrıca yine bu bölümde Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesi karsısında acentelik sözleşmelerinin durumunu inceledik.
kinci bölümde ise acentelik ilişkisi ile benzer özellikler taşıyan tek satıcılık, franchising, tellallık, komisyonculuk, prodüktörlük ve brokerlık hakkında genel bilgiler vererek, acentelik ilişkisinin bu hukuki ilişkiler ile benzerlik ve farklılıklarını inceledik.
Çalışmamız, vardığımız sonuçları içeren bir kısımla sona ermektedir.